stawiała się jego osobowość. Bez wysiłku dopatrywał się
w cieniach na fotografii jakiejś chemicznej kradzieży.
Prawdziwa ziemia, flora i fauna, po prostu znaczyły więcej.
To, co go spotkało, samo przeszło do legendy. W drugim
roku pobytu w Australii, samotny na odludziu gdzieś w za�
chodnim Queensland, potknął się o wystający, połyskujący ka�
mień, a kiedy znalazł wokół więcej takich samych, powiedział
coś do siebie głośno po francusku. Nie mógł wprost uwierzyć
własnym oczom. Dzisiaj na tym miejscu stoi wielka kopalnia
srebra, w nocy rzęsiście oświetlona, pracująca na okrągło dwa�
dzieścia cztery godziny na dobę. Takie przypadkowe odkrycia
wciąż się jeszcze wówczas zdarzały w Nowym Zwiecie.
Jego niespodziewana śmierć na kilka dni przed powrotem
do Francji była równic przypadkowa i nieoczekiwana.
Tymczasem wdowa po nim żyła ze swoją własną żyłą sre�
bra - fotografią, mniejszą od dłoni, na której to fotografii stał
obok jej ojca, ubranego w garnitur z serży. Właśnie w tym
punkcie opowiadania nieznajomy odwrócił się od drzewa
w stronę Ellen i osłonił dłonią oczy, jak sobie przypomniała.
lilux
lilux
scandalous
36
Baileyana
Ellen błądziła wzrokiem po różnych płaszczyznach swoje�
go pokoju, na których jej spojrzenie tyle razy wcześniej spo�
czywało, ale wcale jej to nic nużyło. Wszystko tu było takie
wyciszone i miękkie, dodawało otuchy. Jakby atmosfera wy�
eksploatowanej zażyłości posiadała własności kojące.
A zarazem prześlizgiwała się przez obszary światła i ciem�
ności, z jednego krańca własnej osobowości przeskakując
w przeciwny.
Była jednocześnie spokojna i pobudzona, w jednej chwili
udręczona stanem przewlekłej obojętności, a już w następnej,
wraz z nowym oddechem, targana niepokojem. Musiał istnieć
jakiś solidny termin medyczny dla opisania tej huśtawki na�
strojów i stanu przenikających się sprzeczności.
Choć leżała w łóżku, nie mogła się uwolnić od wewnętrzne�
go rozedrgania. Z radością witała słońce i ciepło, jakie wlewało
się z nim do sypialni, a także liczne, nikłe odgłosy dolatujące
z dworu i nagle, choć nie podniosła głowy z poduszki, przed
oczyma jej wyobrazni stawały drzewa i ogarniała ją nienawiść
do drzew, do wszystkich ojcowskich eukaliptusów. Nie chcia�
ła już nigdy więcej oglądać gałązek z obwisłymi liśćmi koloru
khaki. Nie chciała dłużej patrzeć światu prosto w twarz. Jakże
będzie mogła żyć dalej w posiadłości ojca?
W takim stanie ducha zaczęła przeglądać swoje stroje.
230
lilux
lilux
scandalous
przymierzać buty. Cofała się pamięcią do niemal pustych
sklepów w Sydney, gdzie chude, na czarno ubrane ekspedient�
ki obsługiwały klientów, mając nosy zwieszone na kwintę.
Pózniej chwyciła ją nagle szalona chęć, żeby rozdać wszyst�
kie swoje łaszki, nie wyłączając kremowej sukienki z białymi
guzikami i czerwonych bucików. Mówiła przez sen, w każ�
dym razie budziła się z otwartymi szeroko ustami, za to w cią�
gu dnia leżała w łóżku, prawie się nie odzywając. Miała coraz
wyższą temperaturę, coraz głębiej zapadała się w chorobę. Po
prostu brakowało jej sił, by zatrzymać ten upadek, który cza�
sem przypominał rzeczywiście upadek fizyczny, jakby powol�
ne zsuwanie się z krawędzi łóżka, w nicość. Zresztą było jej
już wszystko jedno.
Prześladował ją pewien koszmarny sen: człowiek topiący
się w wiadrze (cóż mógł takiego znaczyć?).
Przed chorobą ojciec, powodowany jakimś wewnętrznym
taktem, nigdy nic wchodził do jej pokoju; teraz całymi go�
dzinami przesiadywał przy łóżku córki, albo wtykał głowę
w drzwi, żeby sprawdzić, czy niczego jej nie trzeba.
W niektóre popołudnia otwierała oczy i stwierdzała, że
przy jej łożu siedzi kilku wpatrujących się w nią mężczyzn.
Regularnie przychodził stary doktor w płóciennej mary�
narce; Ellen miała wrażenie, że jego twarz w blasku poranka
wyziera nieszczęśliwie spoza czasu i przestrzeni. Mierząc jej
temperaturę i zadając te same wciąż pytania, stukał paznok�
ciem o zęby. Siedział przy niej co najmniej godzinę. Lubiła,
kiedy zaczynał mruczeć coś sobie pod nosem.
%7łeby ją rozśmieszyć, ojciec pytał, przybierając najbardziej
przymilny ton głosu: Czy mężczyznie aby wolno tu zapa�
lić?". I zanim zdążyła kiwnąć głową, a cóż dopiero przywołać
z czeluści pamięci uśmiech, zapałka już płonęła - dzwięk nie�
mal geologicznie głęboki.
Tymczasem pan Cave wprowadził się - razem z brązową
walizką, kapeluszem i szczotkami do włosów - do jednego
z wolnych pokoi. Przez całe dnie kręcił się po domu i wciąż
231
lilux
lilux
scandalous
odchrząkiwał. Już poniekąd członek rodziny, pewny swoich
praw. Uzbrojony w cierpliwość.
Zaczął się jednak zastanawiać w duchu, czy dziejący się
dramat nie ma przypadkiem jakiegoś związku z jego osobą.
Ostatecznie zidentyfikowanie ponad pięciuset gatunków eu�
kaliptusów nie należało, wbrew pozorom, do takich łatwych
zadań. (Kilkadziesiąt przeniesiono pokątnie z najdalszych za�
kątków Australii). W miarę jak rosła liczba poprawnie ziden�
tyfikowanych drzew, ciemna gromada wirujących nazw osiąg�
nęła ogromną masę i wysokość - niczym biblioteka, która
może w każdej chwili runąć. Sam to wyczuwał. Po przekro�
czeniu półmetka tym bardziej spektakularny byłby jego pu�
bliczny upadek! Również przyszłość Ellen zależała od jego
sukcesu bądz klęski; ona także, co oczywiste, musiała się nie�
pokoić. I właśnie ten niepokój mógł podkopać jej zdrowie.
Ostatniego dnia znalazł się istotnie o krok od porażki. Gdy
szedł u boku Hollanda żwirowym podjazdem, wymieniając
nazwy drzew po prawej i lewej stronie - niczym monarcha
w szpalerze wiernych poddanych - ujrzał przed sobą drzwi
domu. symbol zwycięstwa, zapowiedz wejścia w prawa po�
siadacza, zaproszenie do przytulnego wnętrza - i prawdopo�
dobnie ten widok omal nic przyprawił go o zgubę. Pan Cave
bowiem omylił się w ocenie. Miał już na końcu języka na�
zwę pewnego mieszańcowego eukaliptusa o włóknistej ko�
rze, lecz jeszcze raz przyjrzał się uważniej listowiu - do dziś
nie wie, co go do tego skłoniło - i w ostatniej chwili się po�
prawił, wymieniając nazwę drzewa znanego aż pod piętna�
stoma rozmaitymi nazwami potocznymi, a mianowicie euka�
liptusa pobielanego, E. dealbata. Holland zauważył, jak bliski
był porażki.
Pogryzając w kuchni kruche ciasteczko, pan Cave zapytał,
czy choroba Ellen nie ma przypadkiem związku z jego osobą.
Holland stanowczo zaprotestował:
- Nie sądzę. Nic nie jest jednym.
Więc pan Cave czekał, gotów do pomocy. To na przykład.
232
lilux
lilux
scandalous
że pukał do drzwi chorej i przynosił jej herbatę na tacy, mogło
być uznane za objaw jego najlepszych zamiarów.
Pozostawanie w położeniu horyzontalnym nie jest normal�
nym stanem ludzkiego ciała; gdy trwa dłużej ponad pewien
określony czas, zaczyna budzić zaniepokojenie. Za natural�
ne stany horyzontalne uznaje się stan spoczywania w grobie
( spoczywaj w pokoju") - i to zapewne jest przyczyną, dla�
czego zamierzone wynaturzenie w postaci śmierci piono�
wych", takich jak śmierć na szubienicy, na krzyżu czy na sto�
sie, etc, wywołuje tak głęboki, długotrwały wstrząs. [ Pobierz całość w formacie PDF ]
