inny może mieć skutek ostateczny, niż odtrącenie
które są wewnętrznej istocie Kościoła, tej świątyni
całości? Z drugiej zaś strony, gdy się zacznie mieszać
Boga, zupełnie obce. "Bezbożne", rzecze, "nowinki..."
rzeczy nowe ze starymi, obce ze swojskimi świeckie ze
Nowinki są to nowe dogmaty, rzeczy, pojęcia,
świętymi, to zwyczaj ten musi zakraść się we
przeciwne dawności i starożytności; przyjęcie ich
wszystko, i nie pozostanie potem w Kościele nic
pociągnęłoby z konieczności naruszenie całkowite lub
nietkniętego, nic nienaruszonego, nic niezachwianego,
co najmniej bardzo poważne wiary błogosławionych
13
ojców i równałoby się twierdzeniu, że wszyscy
XXV.
wierzący wszystkich wieków, wszyscy święci,
wszyscy czyści, powściągliwi, dziewiczy, wszyscy
(35) Tu może zapyta ktoś, czy i heretycy posługują się
klerycy, lewici i kapłani, tyle tysięcy wyznawców,
świadectwem Pisma świętego. Owszem, posługują się,
takie zastępy męczenników, takie mnóstwo miast i
i to gorliwie. Zauważyć możesz, jak przebiegają
narodów, tyle wysp, prowincji, królów, ludów, państw
wszystkie księgi świętego Zakonu: Księgi Mojżesza,
i szczepów, słowem że cały prawie okrąg ziemski,
Księgi Królów, Psalmy, Apostołów, Ewangelie i
przez katolicką wiarę w Chrystusa, swą Głowę,
Proroków. Czy wśród swoich czy obcych, czy
wcielony przez tak długi przeciąg wieków tonął w
prywatnie czy publicznie, czy w rozmowach czy
nieświadomości i błędach, bluznił i nie wiedział, w co
książkach, czy na biesiadach czy na ulicach nie
wierzyć. (34) "Bezbożnych", rzecze, "nowinek unikaj".
wygłoszą żadnego poglądu swojego, nie okrasiwszy go
Przyjmowanie ich i przejmowanie się nimi nie
słowami Pisma świętego. Czytaj dzieła Pawła z
znamionowało nigdy katolików, a zawsze heretyków.
Samosaty, Pryscyliana, Eunomjusza, Jowiniana i
W rzeczy samej, która kiedy herezja wynurzyła się
innych uwodzicieli, a znajdziesz jeden wielki dowód
inaczej, niż pod jakimś określonym imieniem, w
na to, że oni ani jednej prawie stronicy nie przeoczą,
określonym miejscu i w określonym czasie? Kto kiedy
żeby jej nie upstrzyć, nie ubarwić zdaniami ze Starego
wszczął jakąś herezję, nie zerwawszy pierw z
Testamentu lub Nowego Testamentu. Lecz tym
jednomyślnością, przejawiającą się w powszechności i
bardziej strzec się ich i obawiać trzeba, im skryciej
starożytności Kościoła katolickiego? Dowodzą tego
czają się za zasłoną Prawa Bożego. Wiedzą oni, że ich
fakty z jasnością bezwzględną. Kto kiedy przed owym
cuchnące wyziewy, same przez się, niczym nie
bezbożnym Pelagiuszem przyznawał wolnej woli taką
przytłumione, nikogo nie przynęcą: skrapiają je więc
dzielność, żeby mógł nie uznać, iż przy każdym czynie
wonnościami niebieskich słów, żeby ludzie, którzy by
w zakresie rzeczy dobrych konieczna jest łaska Boża
łatwo mogli wzdrygnąć przed ludzkim błędem, nie tak
dla jej wsparcia? Kto przed jego dziwacznym uczniem
łatwo oparli się słowu Bożemu. Czynią więc, jak ci,
Celestiuszem przeczył, że cały ród ludzki uczestniczy
którzy chcąc umilić dzieciom jakiś gorzki napój, brzegi
w winie przestępstwa adamowego? Kto przed
naczyńka wprzód miodem pomazują, żeby te
bluzniercą Ariuszem śmiał rozrywać jedność Trójcy;
niepodejrzliwe duszyczki, poczuwszy słodycz, nie
kto przed zbrodniczym Sabeliuszem zacierać Trójcę w
odtrąciły goryczy. Do tego samego zmierzają ci, którzy
jedności? Kto przed okrutnym Nowacjanem Boga
jadowite zioła i szkodliwe soki okraszają nazwami
okrutnym nazywał, bo według niego woli śmierć
lekarstw, by nikt nie domyślił się trucizny, czytając
ginącego, niż by się nawrócił i żył? Kto przed
napis: lekarstwa. (36) Dlatego to Zbawiciel nawoływał:
porażonym wyrokiem Apostoła magiem Szymonem,
"Strzeżcie się fałszywych proroków, którzy
od którego aż do ostatniego Pryscyliana odmęt
przychodzą do was w odzieniu owiec, a wewnątrz są
plugastw nieprzerwanym i tajnym tokiem płynie, śmiał
wilkami drapieżnymi." Co oznacza tu: odzienie owiec?
nazwać Boga-Stwórcę sprawcą zła: naszych zbrodni,
To głosy proroków i apostołów; ze szczerością owiec
bezbożności i zdrożności? Twierdzi on, że Bóg sam,
uprzędli oni z tych słów owemu Barankowi
własnymi dłońmi tak urobił istotę ludzką, że sama z
niepokalanemu, który gładzi grzechy świata, coś w
siebie, wskutek jakiegoś koniecznego pędu woli nic
rodzaju runa. A co oznaczają: wilki drapieżne? Dzikie i
innego nie umie, nic innego nie chce, tylko grzeszyć:
wściekłe instynkty heretyków, którzy wciąż dobywają
więc rozdrażniona i rozpłomieniona szałem wszelakich
się do zagród Kościoła i owczarnie Chrystusową
namiętności z nieugaszoną żądzą rzuca się na oślep we
szarpią, jak mogą. %7łeby zaś chytrzej wkraść się między
wszystkie otchłanie hańby. Tym podobnych pomysłów
niebaczne owce, zatrzymują wściekłość, ale zzuwają z
jest mnóstwo, ale pomijamy je dla krótkości: dowodzą
siebie postać wilczą i obwijają się w zdania z Prawa
one wszystkie z dostateczną przejrzystością, iż
Bożego, jak w runo, by nikt, poczuwszy mięciutką
znamiennym rysem wszystkich prawie heretyków jest
wełnę, nie uląkł się ostrych kłów. Lecz co mówi
to, że kochają się zawsze w bezbożnych nowościach, a
Zbawiciel? "Z owoców poznacie ich." Znaczy to:
brzydzą sądem starożytności, że z powodu
dopiero gdy zaczną owe słowa Boże nie tylko
przeczności błędnie tak zwanej wiedzy stają się
przytaczać, lecz także wykładać, już nie tylko nimi
rozbitkami w wierze. Przeciwnie zaś to jest istotną
rzucać, ale i oświetlać, wtedy da się odczuć owa
właściwością katolików, że przechowują
gorycz, cierpkość i wścieklizna, wtedy nowinkarski jad
powierzone im przez świętych ojców prawdy, że
wypryśnie, wtedy wychylą się bezbożne nowości."
potępiają bezbożne nowości zgodnie z tym, co ciągle
Będziesz miał widowisko, jak się zrywa płot, przesuwa
powtarza Apostoł: "Jeśliby ktoś głosił coś innego, niż
granice ojców, jak się niweczy wiarę katolicką, jak się
co przyjęto, wyklnijcie go."
dogmat katolicki na strzępy drze. (37) Takimi byli ci,
których apostoł Paweł smaga w drugim liście do
14 [ Pobierz całość w formacie PDF ]